276. Zoveel studenten ondernamen in 2014 een zelfmoordpoging. Het klinkt haast als een fait divers, zo triviaal klinkt het bericht dat in februari 2016 op demorgen.be verscheen. Laat ons even stilstaan bij dat hoge cijfer. We mogen niet gaan minimaliseren, zoals sommige opiniemakers misschien doen. Hier en daar weerklinkt dan: “276, het zijn er nog geen 500, we moeten ons pas zorgen maken als we de kaap van 1000 overschrijden.” Fout, 276 zijn er 276 te veel. Zelfs al gaat het om pogingen die niet per se uitmonden in de dood, dan nog legt het een ranzig kantje van onze samenleving bloot.
Hoe komt het dat jongeren soms geen andere uitweg zien dan de dood? Een belangrijke oorzaak heeft te maken met de angst om te falen in het hoger onderwijs, dat jongeren steeds meer onder druk zet om van meet af aan de juiste studiekeuze te maken, liefst een keuze die een zeer goede garantie biedt op een maatschappelijke nuttige job.
Falen mag niet meer, als het al ooit wel heeft gemogen. Maar nu meer dan ooit zijn we in een prestatiemaatschappij terechtgekomen. Wie niets presteert, valt af, zoals je de plastieken verpakking van levensmiddelen ook meteen in de vuilnisbak kiepert. Falen is niet economisch rendabel en kost te veel geld. Maar uit elke ervaring kunnen mensen lessen trekken. Niemand is perfect en soms is het nodig om met je hoofd tegen de muur te lopen en er daarna sterker uit te komen. Dat klinkt cliché, maar vandaag de dag is het bijna verboden om zoiets luidop te zeggen. Waardoor heel wat jongeren uit de boot vallen, pardoes het water in, en omwille van hun mislukkingen geen andere uitweg zien dan in het stof te bijten zoals dat dan heet.
Zelfmoord hangt vaak samen met een depressie, nog zo’n modewoord van de hedendaagse tijd. “Los je problemen zelf op, en als je dat niet kan, ben je een sukkel die teert op de maatschappij (door een uitkering te trekken)”. Gevolg: depressieve mensen schamen zich en gaan hun probleem uit de weg, wat heel nefast kan zijn, getuige het hoge aantal zelfmoordpogingen. Als we alle leeftijdscategorieën in acht nemen, hebben vorig jaar 2071 Vlamingen geprobeerd hun leven eigenhandig te beëindigen, waarvan 276 jongeren.
Wie kanker krijgt, kan terecht op veel mededogen rekenen, maar een depressie is zogezegd voor zwakke mensen. Terwijl een depressie een ziekte van de geest is, zoals kanker een ziekte van het lichaam is. Vanwaar dat verschil? Een ziekte is een ziekte. Depressieve mensen moeten evengoed genezen, net als kankerpatiënten. Soms is genezing echter niet mogelijk, in beide gevallen. Kanker is een smerige ziekte die helaas al heel wat slachtoffers heeft gemaakt, waaronder begin 2016 David Bowie en Alan Rickman. Over depressie kan hetzelfde worden gezegd. Nemen we het voorbeeld van de Amerikaanse acteur Robin Williams die in augustus 2014 uit het leven stapte. De emotionele pijn die hij moet hebben gevoeld, was zo groot dat de dood aantrekkelijker leek. Depressie is een aandoening die behandeld moet worden, anders gaan er nog veel slachtoffers vallen.
